یکی از ابزارهایی که در صنعت داروسازی کاربرد فراوانی دارد، اتوکلاو داروسازی است که برای حفظ ایمنی و بهداشت تولید محصولات دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از اتوکلاو داروسازی برای جلوگیری از انتقال عفونت و پخش شدن باکتری‌ها و ویروس‌ها در محیط تولید و بسته‌بندی دارو، استفاده می‌شود. این دستگاه برای کشت باکتری، قارچ و ویروس‌های موجود در محصولات دارویی به کار می‌رود.
در ادامه این مقاله از وب سایت مخازن ماشین وزین به بررسی مفهوم دستگاه اتوکلاو داروسازی و کاربردهای آن اشاره می‌نماییم.
آشنایی با اتوکلاو داروسازی
اتوکلاو به معنی دستگاه خود قفل شونده برای استریل مواد، توسط بخار تحت فشار است.از میان انواع اتوکلاوها، اتوکلاو داروسازی یکی از تجهیزات مورد نیاز در اکثر مراکز درمانی و دارویی است که پروسه استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات را بر مبنای میزان دما، فشار و مدت زمان خاص، انجام می‌دهد. با توجه به میزان استفاده بسیار زیاد و طولانی مدت از ابزارها و احتمال آلوده شدن و تماس با مواد میکروبی، لزوم استریل نمودن تجهیزات و لوازم غیر قابل انکار است.
ذکر این نکته لازم و ضروری است که فقط برخی از تجهیزات و مواد را می‌توان در اتوکلاو داروسازی قرار داد، چرا که بسیاری از مواد و وسایل نسبت به میزان فشار بخار بالا و فشار زیاد حساس هستند.
فرایند استفاده از اتوکلاو داروسازی
- آماده‌سازی
در ابتدا مواد و وسایل دارویی شامل سوزن‌ها، سرنگ‌ها، ابزارهای پزشکی، محصولات دارویی و.. در داخل کانتینر‌های مخصوص قرار می‌گیرند.
- تنظیم
پس از آماده‌سازی وسایل دارویی، دستگاه اتوکلاو برای تولید بخار، تنظیم دما و فشار آن روشن می‌شود.
- ضدعفونی کردن
به محض رسیدن دما به حداکثر ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد دستگاه اتوکلاو برای مدت ۲۰ تا ۶۰ دقیقه ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌های موجود در وسایل دارویی را نابود می‌کند و وسایل به طور کامل ضدعفونی می‌شوند.
- خنک کردن
پس از اینکه فرآیند ضدعفونی به پایان رسید، بخار داخل دستگاه اتوکلاو تخلیه می‌شود و وسایل دارویی در داخل آن تا
زمانی که به دمای محیط نرسند، باقی می‌مانند.
- برداشتن وسایل دارویی
پس از اینکه وسایل دارویی به طور کامل خنک شدند، آن‌ها از داخل دستگاه اتوکلاو برداشته شده و برای بسته‌بندی و تحویل به بیمارستان‌ها و یا فروشگاه‌های دارویی آماده می‌شوند.
انواع کاربردهای دستگاه اتوکلاو داروسازی
از کاربردهای اتوکلاو داروسازی، ضد عفونی وسایل دارویی است. این وسایل شامل ابزارهای پزشکی، لوازم جراحی، سرنگ‌ها، سوزن‌ها، فیلترها، محصولات بیولوژیکی و داروهایی هستند که لازم است در محیطی تمیز و ایمن بسته‌بندی شوند.
علاوه بر صنعت داروسازی، اتوکلاو در دیگر صنایع مانند صنایع غذایی، صنایع پزشکی، صنایع کشاورزی و.. که نیاز به ضدعفونی وسایل دارند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکات مهم استفاده از اتوکلاو داروسازی
زمان و دمای مورد نیاز هر یک از محصولات دارویی باید با توجه به دستورالعمل ویژه آن تعیین و تنظیم گردد.
پیش از قرار دادن وسایل دارویی در داخل اتوکلاو، باید آن‌ها را از گرد و غبار، روغن و دیگر مواد و ذرات پاکسازی نمود.
قبل از شروع به کار با اتوکلاو، از اعتبار و کارکرد آن اطمینان حاصل کنید و از طریق کتابچه راهنمای کاربری با نحوه کار دستگاه آشنا شوید.
حتماً قبل از شروع به کار با اتوکلاو، دمای داخل دستگاه را تنظیم کنید و تمامی قطعات و تجهیزات دستگاه را بررسی کنید.
بهتر است برای استفاده از اتوکلاو، یک دستیار داروسازی داشته باشید که به خوبی با دستگاه آشنا باشد و بتواند به شما در کار با اتوکلاو کمک کند.
نتیجه‌گیری
اتوکلاو داروسازی یکی از ابزارهای مهم و ضروری در صنعت داروسازی است که به دلیل ارائه مزایایی همچون کارایی، قابلیت
اطمینان و عملکرد بالا، به‌طور گسترده در این صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اهمیت ویژه‌ای که وسایل دارویی
برای بهبود سلامتی افراد دارند، استفاده از اتوکلاو داروسازی برای ضدعفونی وسایل دارویی اجتناب‌ناپذیر است. به همین دلیل، رعایت نکاتی همچون زمان، دما و شرایط استفاده از اتوکلاو، بسیار حائز اهمیت است.
