اتوکلاو و فور آزمایشگاهی دو نمونه از بهترین تجهیزات به منظور استریل لوازم پزشکی و آزمایشگاهی هستند. دانستن تفاوت اتوکلاو و فور در انتخاب بهترین گزینه بسیار کمک کننده خواهد بود.
وسایل پزشکی به دلیل اینکه در معرض آلوده شدن توسط مواد میکروبی هستند، استریل کردن آن‌ها، یک امر ضروری و الزام آور است. بهترین راهکار برای استریل کردن ابزارها و لوازم پزشکی، دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی است. با استفاده از این دستگاه، میکروب‌ها و آلودگی‌ها به طور کامل از بین می رود.
دستگاه‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی به دلیل تنوعی که دارند، از تفاوت‌ها و شباهت‌های بسیاری برخوردارند. بیان تفاوت اتوکلاو و فور دو دستگاه بسیار کاربردی که در آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، دندان پزشکی‌ها و دیگر مراکزی که نیاز به ضدعفونی و استریل کردن مواد و لوازم دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد، در هنگام انتخاب و خرید می‌تواند بسیار یاری رسان باشد.
در این مقاله از وب سایت مخازن ماشین وزین به ارائه توضیحات راجع به سیستم اتوکلاو و فور آزمایشگاهی و هم چنین بررسی تفاوت اتوکلاو و فور می‌پردازیم.
دستگاه اتوکلاو (استریلیزاسیون توسط بخار) چیست؟
اتوکلاو یکی از بهترین دستگاه‌های آزمایشگاهی برای استریل کردن انواع لوازم آزمایشگاهی و پزشکی است که از طریق بخار آب وسایل را ضدعفونی می‌کند. این دستگاه از پر‌کاربردترین و قدیمی‌ترین روش استریل کردن لوازم می باشد که از تنوع در اندازه و طرح برخوردارند.
کاربرد اتوکلاو آزمایشگاهی
اتوکلاو به طور گسترده در پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی، صنایع شیمیایی، صنایع مواد غذایی، آزمایشگاه میکروبیولوژی، مراکز بهداشتی و داروسازی کاربرد دارد.
دستگاه فور (استریلیزاسیون توسط حرارت خشک) چیست؟
دستگاه فور یا آون آزمایشگاهی ((OVEN یکی دیگر از دستگاه‌های پرکاربرد و روش‌های رایج برای استریل لوازم می باشد. در این دستگاه، فرآیند استریلیزاسیون از طریق حرارت خشک انجام می گیرد.
انجام سترون با حرارت خشک، کمی کندتر از استریل با بخار است. اما برای استریل تجهیزاتی به کار می رود که در اتوکلاو مستعد زنگ زدگی هستند. عملکرد فور با استفاده از المنت‌ها می‌باشد که سبب ایجاد حرارت بسیار زیادی می‌گردد.
کاربرد دستگاه فور
دستگاه فور یا آون آزمایشگاهی در انواع آزمایشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع کاربردهای دستگاه فور عبارت است از:
خشک کردن
خشک کردن به معنای از بین بردن رطوبت است که در بهینه ترین شرایط ممکن انجام می‌گیرد.
گرما دادن
فرآیند گرما دادن که پختن نیز نام دارد، بدون از بین بردن رطوبت انجام می‌گیرد.
درمان کردن
این کاربرد بدین معنا است که نمونه در فرایند خشک کردن و پختن دچار تغییرات شیمیایی و فیزیکی شده باشد.
نحوه کار با دستگاه فور
دستگاه را در جای مسطح و خشک برروی میز مناسب قراردهید.کابل دستگاه را به سوکت پشت دستگاه وصل نموده و آن را محکم فشار دهید تا درجای خود محکم گردد و سمت دیگر آن را حتماً به پریز ارت دار وصل نمایید.از اتصال به سیم سیار و سه راهی خودداری نمایید.
کلید پاور دستگاه را روشن کنید. تایمر را در حالت Bypass قرار دهید. دمای مورد نظر را توسط ترموستات تنظیم نمایید. هنگامی‌که چراغ قرمز رنگ بالای ترموستات خاموش گردید و یا دماسنج شما در داخل دستگاه به دمای مورد نظرتان رسید تایمر را بر روی زمان دلخواه‌تان تنظیم نمایید.هنگامی‌که تایمر برروی عدد صفر قرارگیرد کار دستگاه تمام شده است.
تفاوت اتوکلاو و فور
علی رغم اینکه این دو دستگاه برای استریل کردن مواد و لوازم به کار می روند اما تفاوت اتوکلاو و فور نیز بسیار زیاد است؛ مواردی همچون:
روش مورد استفاده در اتوکلاو و فور
یکی از موارد تفاوت اتوکلاو و فور ، نوع روش و فاکتورهای استریل سازی می باشد. بدین نحو که در اتوکلاو، پارامترهای فشار و بخار از جمله عوامل تاثیرگذار در از بین بردن آلودگی و میکروب‌ها هستند اما در فور که فرآیند استریل کردن توسط بخار خشک انجام می‌گیرد، به گرما و دمای بالاتری نیاز دارد.
کاربرد اتوکلاو در برابر فور
نوع تجهیزات و وسایلی که برای قرارگیری در این دستگاه‌ها انتخاب می شوند باید با نحوه استریل تناسب داشته باشند. به عنوان نمونه بخار ممکن است به برخی از تجهیزات آسیب برساند و یا سبب زنگ زدگی شود. بنابراین فرآیند استریل با بخار خشک برای مواد و وسایلی که نسبت به رطوبت حساس‌تر می‌باشند، انتخاب مناسب‌تری است که از دیگر موارد تفاوت اتوکلاو و فور می باشد.
جمع‌بندی تفاوت اتوکلاو و فور
- اتوکلاو می تواند ابزارهای پوشش‌دارو بدون پوشش را ضد عفونی کند اما دستگاه فور می‌تواند تمام ابزارها و وسایل آزمایشگاهی را ضد عفونی کند.
- معمولا برای ضد عفونی کردن لوازی و ابزارهای تیز دندانپزشکی مانند لوازم جراحی از آون آزمایشگاهی استفاده می شود.
- از دیگر موارد تفاوت اتوکلاو و فور این است که در اتوکلاو استریل به وسیله بخار آب انجام می شود اما در آون آزمایشگاهی استریل به صورت خشک اجرا می شود.
- دما در فور آزمایشگاهی قابل کنترل است اما در اتوکلاو آزمایشگاهی دما معمولا ثابت است که یکی از دلایل و تفاوت اتوکلاو و فور است.
- آون آزمایشگاهی (فور آزمایشگاهی) به دلیل اینکه فرایند استریل را به صورت خشک انجام می‌دهد مانع از زنگ زدگی ابزارهای آزمایشگاهی و دندانپزشکی می شود.
- تفاوت اتوکلاو و فور شامل این مورد می شود که اتوکلاو علاوه بر این که برای استریل لوازم آزمایشگاهی و پزشکی استفاده می شود برای ضد عفونی کرد زباله‌های بیمارستانی هم کاربرد دارد اما فور آزمایشگاهی این امکان را ندارد.
- یکی دیگر از تفاوت اتوکلاو و فور این است که دستگاه فور آزمایشگاهی مانع از کند شدن ابزارها و لوازم تیز و برنده می شود.
- بعضی از ابزارهای آزمایشگاهی و پزشکی به رطوبت حساس هستند و باعث آسیب رساندن به آن می شود به همین دلیل دستگاه فور آزمایشگاهی برای این ابزارها دستگاه مناسب‌تری می‌باشد.
- آون آزمایشگاهی بیشتر برای استریل پلیت‌های شیشه ای، لوازم جراحی نوک تیز و برنده، پیپت‌ها، سر سوزن‌ها استفاده می‌شود، اما اتوکلاو آزمایشگاهی بیشتر برای شیشه آلات آزمایشگاهی، زباله‌های بیمارستانی، تجهیزات پوشش‌دار و بدون پوشش و گان‌های پزشکی استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی نمودیم تا شما را با تفاوت اتوکلاو و فور (آون آزمایشگاهی) بیشتر آشنا کنیم و با ذکر کاربردهای هر دو سیستم، اطلاعات کاربردی‌تری را با شما به اشتراک بگذاریم. امیدواریم که این مقاله برایتان مفید بوده باشد و در صورتی که قصد تهیه بهترین دستگاه‌های اتوکلاو و یا فور را داشتید، می توانید با شماره‌های درج شده در وب سایت تماس حاصل فرمایید و به صورت رایگان کسب مشاوره نمایید.
